Hulp bestemd voor melders om kwaliteitsvolle meldingen te verstrekken

Hieronder vinden jullie een lijst van de belangrijkste criteria die de CFI gebruikt om de kwaliteit van een melding^[1] in het algemeen te beoordelen, bedoeld om melders te helpen de kwaliteit van hun meldingen te verbeteren.

Het is belangrijk dat de CFI van bij de ontvangst van de melding over duidelijke, nauwkeurige en volledige informatie kan beschikken en dat deze informatie wordt weergegeven in de desbetreffende rubrieken van de melding en volgens de vereiste structuur voor die bepaalde gegevens. Hierdoor kan de CFI de meldingen correct filteren, ze adequaat oriënteren en efficiëntere analyses uitvoeren, zowel operationeel als strategisch.

Vanaf 01/10/2024 wordt de melding gedaan via de nieuwe online tool goAML, die nu het enige instrument is om aan de CFI te melden. In dit verband zal de CFI binnenkort informatiefiches publiceren over de juiste manier om de meldingen in te vullen en deze fiches zullen een aanvulling zijn op de instructies en richtsnoeren die reeds zijn gecommuniceerd op de CFI-websitepagina die volledig is gewijd aan de communicatie over goAML.

In het algemeen blijven de verwachtingen van de CFI met betrekking tot de inhoud van de meldingen en de structuur van bepaalde gegevens ongewijzigd en zijn zij, ter herinnering, als volgt:

1. De melding is duidelijk, nauwkeurig en volledig:
   1. de verschillende bestanddelen van de melding zijn allemaal aanwezig
   2. deze zijn ingevuld in de daartoe voorziene rubrieken van de melding
   3. de bijlagen van de melding bevatten alle documenten die nuttig zijn voor de analyse door de CFI (kopie van de identiteitsdocumenten van cliënten die natuurlijke personen zijn en wiens identiteitsgegevens niet door het raadplegen van het rijksregister kunnen worden gecontroleerd, statuten van buitenlandse vennootschappen, rekeninghistorieken, kopie van bewijsstukken, contracten, overeenkomsten, vorderingen, enz.).
2. Desgevallend wordt uitdrukkelijk vermeld dat het om een melding gaat die een aanvulling vormt op een eerdere melding door dezelfde melder en dan wordt de referte die de CFI aan deze initiële melding gaf vermeld.

3. De identificatie van de betrokkenen is zo volledig mogelijk:
   1. ze omvat zoveel mogelijk identificatiegegevens van cliënten, volmachthebbers en/of uiteindelijke begunstigden en minstens de gegevens die krachtens de wet van 18/09/2017 vereist zijn
   2. de structuur van gegevens die voor bepaalde specifieke velden van de onlinemelding vereist is wordt nageleefd (rijksregisternummer, ondernemingsnummer, IBAN-rekeningnummer en nationaliteit van de betrokkene)
   3. informatie wordt verstrekt over de kenmerken van de klant (activiteiten/structuur/rol) en over het doel en de aard van de zakelijke relatie of occasionele verrichting
   4. indien de melding betrekking heeft op meerdere partijen, wordt het verband tussen deze partijen duidelijk toegelicht, zodat de CFI kan bepalen op welke betrokkene zij haar analyse moet richten.

4. De beschrijving van de verdachte verrichtingen/feiten is duidelijk en nauwkeurig:
   1. de volledige periode en het totale volume van alle verdachte verrichtingen worden duidelijk aangegeven
   2. de beschrijving bevat altijd een duidelijke en nauwkeurige samenvatting van de verdachte verrichtingen die benadrukt en beschrijft wat de aard van de verrichtingen, de periode en de omvang ervan en de herkomst en/of bestemming van de gelden (belangrijkste landen van herkomst en/of bestemming in het geval van talrijke verrichtingen) is.

5. De melding is gebaseerd op subjectieve elementen die uit een echte analyse voortvloeien:
   1. de analyseperiode en de redenen voor het onderzoek worden vermeld
   2. de door de cliënt gegeven uitleg over de herkomst van de verdachte gelden, de economische rechtvaardiging voor de verrichtingen en de eventuele fiscale transparantie van de gelden zijn duidelijk beschreven
   3. de indicatoren van witwassen van geld of financiering van terrorisme die aanleiding geven tot de melding zijn duidelijk en beknopt omschreven.

6. De melding vindt binnen een redelijke termijn plaats.

Melders moeten ook voldoen aan de leidraden van de CFI, met inbegrip van de richtsnoeren voor de onderworpen entiteiten die hen de nodige richting geven voor de toepassing van de meldplichten die voortvloeien uit de wet van 18 september 2017 (deze zijn beschikbaar op de website van de CFI en werden bijgewerkt op 1 oktober 2024). 

^[1] Waarbij de criteria niet uitsluitend van de CFI zelf afkomstig zijn.

Code Essentiel 2022

We zijn verheugd u te kunnen meedelen dat het wetboek Code essentiel - Anti-blanchiment et financement du terrorisme 2022 werd gepubliceerd. Dit boek kwam tot stand na een samenwerking tussen Philippe de Koster, Michaël Fernandez-Bertier, Arnaud Lecocq en Julie Vanstappen.

Dit boek is te koop via de website van Larcier:

https://www.larcier.com/fr/code-essentiel-anti-blanchiment-et-financement-du-terrorisme-2022-2022-9782807926165.html

Migrantensmokkel

Als gevolg van verschillende migratiecrisissen is migrantensmokkel een van de misdrijven geworden waarvan de winstgevendheid de afgelopen jaren het sterkst is toegenomen. Het gaat voornamelijk om smokkelaars die, in ruil voor soms grote sommen geld, mensensmokkel organiseren.

Netwerken van mensensmokkel zijn soms eenvoudig (met een beperkt aantal betrokkenen) maar kunnen ook erg complex zijn (die zo ingewikkeld en georganiseerd zijn dat ze als echte criminele organisaties kunnen worden beschouwd). Naargelang de mate van complexiteit van de netwerken worden er verschillende witwasmethodes gebruikt om geld in de wettige economie in te brengen, te verplaatsen en te investeren.

De verrichtingen die worden vastgesteld in de dossiers die de CFI aan de gerechtelijke overheden doormeldde zijn doorgaans geldovermakingen (money remittance), vaak van en naar regio’s die bekendstaan als plekken op migratieroutes die migranten doorkruisen om West-Europa te bereiken.

In andere gevallen stellen we vast dat er rechtmatige bedrijven worden gebruikt die onder leiding staan van smokkelaars of hun naasten (zoals klein- of groothandels, voedingswinkels, reisbureaus, transportbedrijven, internettoegangspunten of nachtwinkels) en gedurende de hele reisweg worden gebruikt om de faciliterende activiteiten van de netwerken te ondersteunen, meer bepaald door logistieke steun te bieden. Ze kunnen ook worden gebruikt om de opbrengsten van misdrijven wit te wassen en hun inkomsten een schijn van rechtmatigheid te geven. Uit deze dossiers blijkt dat betrokkenen hun handelsactiviteiten vaak als dekmantel gebruiken voor illegale activiteiten die met clandestiene immigratienetwerken verband houden. Ook al kan de aard van de handelsactiviteiten die deze vennootschappen uitoefenen een verklaring vormen voor stortingen in contacten is het waarschijnlijk dat, gelet op de politie-informatie, de verrichtingen minstens ten dele opbrengsten zijn die uit migrantensmokkel voortkomen.

De gemaakte winsten worden geïnvesteerd in onroerende goederen, goederen van grote waarde en in rechtmatige bedrijven, zowel in de landen van oorsprong als in de landen van bestemming^[1].

Criminele netwerken gedijen dankzij de grote vraag naar de diensten van smokkelaars en de geringe pakkans. Migrantensmokkel is een punt van internationale bezorgdheid. De FAG heeft, als onderdeel van haar werk inzake trends, een typologische studie^[2] aan het onderwerp gewijd en de CFI heeft hieraan meegewerkt. Het resultaat ervan heeft tot doel een internationaal perspectief op dit onderwerp te bieden, typologieën over de gebruikte witwasmethodes te verstrekken en de private sector^[3] hiervan bewust te maken.

Het blijft moeilijk om financiële stromen voortkomend uit migrantensmokkel op te sporen. Het veelvuldige gebruik van contant geld, het vermijden van de formele banksector en het gebruik van niet-officiële methodes buiten het bankenstelsel om zoals “hawala” zijn belemmerringen. Volgens het verslag van de FAG zijn er nog andere moeilijkheden zoals het gebruik van cryptoactiva en van professionele witwasnetwerken.

Tot slot, zoals benadrukt door Europol^[4], is een van de belangrijkste wijzigingen van de werkwijzen van smokkelaars het wijdverbreide gebruik van digitale diensten en hulpmiddelen, zoals sociale media en mobiele toepassingen voor de rekrutering, (versleutelde) communicatie, het delen van foto’s en video’s van (valse) documenten maar ook voor het overmaken van geld.

^[1] Europol (2021), European Migrant Smuggling Centre – 5th Annual Report [Europees Centrum tegen migrantensmokkel – Vijfde jaarverslag], Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg.

^[2] FAG, ML/TF Risks Arising from Migrant Smuggling, maart 2022.

^[3] FAG, Money Laundering and Terrorist Financing Risks Arising from Migrant Smuggling: The role of the private sector in detection and prevention, maart 2022.

^[4] Europol (2021), European Migrant Smuggling Centre - 5th Annual Report [Europees Centrum tegen migrantensmokkel – Vijfde jaarverslag], Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg